Podczas sierpniowej sesji Rady Miasta Gdynia (28.08.2024) oraz na Komisji strategii i planowania przestrzennego omawiane były plany Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku (RDOŚ) związane z utworzeniem planu ochrony rezerwatu Cisowa (rezerwat przyrody Cisowa) w postaci tzw. otuliny.
Dlaczego trzeba stworzyć plan ochrony rezerwatu?
Rezerwat Przyrody Cisowa powstał w 1983 roku.
Obecnie lasy zarządzane przez Nadleśnictwo Gdańsk to lasy wielofunkcyjne: atrakcyjne dla mieszkańców, ale i wykorzystywane gospodarczo. Od 2018r. lasy Nadleśnictwa Gdańsk zostały określone jako lasy o dominującej funkcji społecznej. Rezerwat Cisowa, podobnie jak inne rezerwaty położone w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym, jest wykorzystywany do celów turystycznych i rekreacyjnych przez mieszkańców okolicznych miast, a ze względu na lokalizację i społeczną funkcję rezerwatu nie ma możliwości zamknięcia dróg dla turystów.
Jak stanowi uzasadnienie projektu zarządzenia RDOŚ oprócz presji wynikającej z penetracji rezerwatu przez ludzi i zwierzęta domowe, badania i analizy przeprowadzone na etapie prac na potrzeby planu ochrony rezerwatu w latach 2021-2022 wykazały również inne zagrożenia, istniejące lub potencjalne, które oddziałują na rezerwat i mogą ograniczać jego wartości przyrodnicze.
Głównym przedmiotem ochrony rezerwatu stają się ekosystemy zależne od wód: obszary źródliskowe zasilające początkowy odcinek rzeki oraz lasy łęgowe, które wykształciły się na dnie doliny, zatem zagrożenia związane z zaburzonym reżimem hydrologicznym Cisowskiej Strugi mają znaczący wpływ na rezerwat.
W zlewni rezerwatu zlokalizowany jest też zakład zagospodarowania odpadów „Eko Dolina” w Łężycach. Na terenie składowiska bierze początek ciek, który uchodzi do Cisowskiej Strugi, którego wpływ na rezerwat należy ocenić.
Spływy materii organicznej i mineralnej do Cisowskiej Strugi, zamulanie jej koryta, a zwłaszcza zbiornika retencyjnego zlokalizowanego przed przepustem (pod drogą przy północnej granicy rezerwatu) są wynikiem zarówno użytkowania obszarów zlewni poza lasami, jak też wykonywania gospodarki leśnej na zboczach i na dnie doliny – cięć zupełnych i trzebieży na znacznych powierzchniach. Ponieważ rezerwat obejmuje głównie dno doliny, wszelkie zabiegi gospodarcze naruszające wierzchnie warstwy gleby na zboczach doliny, generują okresowe nasilenie procesów spływu powierzchniowego i nanoszenia materii organicznej oraz frakcji mineralnych do koryta potoku.
Utworzenie otuliny wokół rezerwatu (na terenach leśnych obejmujących zbocza doliny) i modyfikacja gospodarki leśnej na tym terenie (poprzez stosowanie niemal wyłącznie rębni przerębowej typu V), ma za zadanie ograniczenie w znacznym stopniu wpływu gospodarczego użytkowania lasu na przedmioty ochrony rezerwatu.
W projektach zarządzeń RDOŚ do celów ochronnych rezerwatu dodano – obok zachowania żyznej buczyny pomorskiej i kwaśnej buczyny niżowej oraz łęgu jesionowo-olszowego – także zachowanie kompleksu przestrzennego ekosystemów doliny Cisowskiej Strugi: źródeł i wysięków, początkowego odcinka rzeki.
Na stronie gdańskiego RDOŚ widoczne jest już zarządzenie dodające powstanie otuliny rezerwatu przyrody Cisowa.Czekamy jeszcze na publikację zarządzenia w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Cisowa, po której plan wchodzi w życie po 14 dniach.
Co uwzględnia plan ochrony rezerwatu przyrody Cisowa?
Co oznacza poszerzenie zakresu ochrony oraz utworzenie otuliny wokół rezerwatu, który ma wielkość 24,66 ha:
- otulinę o powierzchni 131,08 ha tworzy się w celu zabezpieczenia rezerwatu przed zagrożeniami zewnętrznymi wpływającymi na stosunki hydrologiczne w rezerwacie oraz dla ochrony przed erozją zboczy zlewni i koryta rzeki
- w otulinie rezerwatu nie będą lokalizowane żadne obiekty i urządzenia o charakterze turystycznym lub rekreacyjnym, które stanowiłyby dodatkowy element zachęcający ludzi do penetracji rezerwatu, ale z istniejących ścieżek będzie można korzystać
- nastąpi modyfikacja gospodarki leśnej na terenie otuliny – dokończona zostanie rozpoczęta rębnia IVd, a następnie użytkowania będzie rębnia przerębowa typu V (dokonywana w sposób ciągły na niewielkiej przestrzeni i dotycząca niewielkich ilości drzew, dająca możliwość doświetlenia i przestrzeni na wysianie nowych drzew); dopuszcza się także prace służące bezpieczeństwu ludzi.
- w sprawie piętrzenia się wody Strugi Cisowskiej przed przepustem pod drogą, który powoduje zamulenie koryta Strugi, zdecydowano się pozostawić przepust i ograniczyć do utrzymania drożności przepustu i usuwania barier (załączam także odpowiedź w tej sprawie).
- w celu ochrony cennej buczyny nastąpi monitoring oraz eliminacja gatunków inwazyjnych, w tym dębu czerwonego
- przeglądy drzew oraz prace gospodarcze będą wykonywane poza okresem lęgowym ptaków
- konieczna będzie kontrola parametrów fizyko-chemicznych wód cieku, którego początek znajduje się na terenie składowiska Eko Dolina uchodzący do Cisowskiej Strugi oraz samej Strugi
- kontrole Straży Leśnej i Policji zwłaszcza w przypadkach nielegalnych przejazdów osób na rowerach crossowych, quadach oraz motorach
Plan na najbliższe 20 lat – rezerwat przyrody Cisowa
Plan ochrony rezerwatu został przygotowany na okres 20 lat, a tworzony Plan Urządzania Lasu będzie musiał wziąć pod uwagę powyższe warunki.
Stanowisko Ogrodnika Miasta
Dużo emocji oraz sprzecznych informacji w związku z tym tematem pojawiło się w mediach społecznościowych, dlatego pokrótce podsumuję.
Zgodnie z opinią Ogrodnika Miasta Gdyni (Tadeusza Schenk) na sesję został przygotowany projekt uchwały opiniującej negatywnie plan ochrony rezerwatu. Pan Schenk swoje stanowisko wytłumaczył w poście na Facebooku z dnia 29 sierpnia 2024 r. Jego zdaniem powstanie otuliny oraz wprowadzenie nowych zasad spowoduje zagrożenie dla buczyny w tym rejonie oraz wzrostu młodego lasu. https://www.facebook.com/share/p/aZ4XYkvAzUe38iub/
Mimo negatywnej opinii ogrodnika, radni zdecydowali o pozytywnym zaopiniowaniu powstania otuliny dla rezerwatu Cisowa. Pod głosowanie został poddany projekt pozytywnie opiniujący plan ochrony rezerwatu przygotowanym przez radną ruchów miejskich Małgorzatę Wójcik.
Jestem na tak dla ochrony rezerwatu
Temat rezerwatu Cisowa jest mi szczególnie bliski, ponieważ na co dzień korzystam z uroków tych okolic. Zastanawiając się nad nim mam na uwadze informacje pozyskane w rozmowie z RDOŚ, ze spotkania z Nadleśnictwem Gdańsk, które odbyło się około rok temu dzięki inicjatywie Rada Dzielnicy Pustki Cisowskie – Demptowo, której przewodniczyłam, głosy mieszkańców tych okolic, sąsiadów oraz swoje spostrzeżenia.
Opowiadając się za planem ochrony mam nadzieję na takie działania RDOŚ, które będą służyły najlepszemu interesowi tego pięknego miejsca jakim jest rezerwat Cisowa oraz jego okolice.
Rada Dzielnicy Pustki Cisowskie – Demptowo Rada Dzielnicy Cisowa
